ĐỀ
BÀI
Một máy bơm nước hoạt
động ở mạng điện sinh hoạt có hiệu điện thế hiệu dụng là 220V và bơm nước từ một
hồ nước lên một bể chứa có thể tích 1800 lít ở độ cao 20m so với mặt hồ. Biết hệ
số công suất của máy bơm là 0,7 và điện trở trong của máy bơm là 7W. Máy bơm này có thể bơm đầy một bể nước 1800 lít đó
trong 10 phút. Các ống dẫn nước có tiết diện tròn đường kính 27mm. Tính hiệu suất
của động cơ này nếu bỏ qua mọi ma sát? Lấy g = 10m/s2.
GIẢI
Khối lượng nước chứa đầy trong bể là
m =
D.V = 1,8.1000 = 1800 (kg)
Lưu lượng nước chảy qua ống dẫn là
A =
V/t = 1,8/(10.60) = 3.10–3 (m3/s).
Vận tốc
nước chảy qua ống dẫn là
v = A/S = A/(πr2) =
4A/(πd2) = 4. 3.10–3/(π.0,0272)
= 5,24 (m/s)
Cơ
năng mà máy bơm nước sản sinh ra bằng tổng động năng và thế năng của khối nước
trong bể và bằng
W = Wđ + Wt
= 0,5mv2 + mgh = 0,5.1800.5,242 + 1800.10.20 = 384708,72
(J)
Công
suất cơ học có ích của động cơ là
Pch = W/t =
384708,72/(10.60) = 641,18 (W)
Công
suất toàn phần của động cơ xác định bởi:
P = U.I.cosφ = Pch + Pnhiệt
U.I.cosφ = Pch + I2r
Thay
số vào ta có phương trình
7I2 – 154I + 641,18 = 0
Giải
phương trình này ta được I = 16,42 (A)
hoặc I = 5,58 (A)
Ta lấy
nghiệm I nhỏ hơn tức I = 5,58 (A) vì nếu
lấy I lớn hơn thì nhiệt tỏa ra sẽ lớn hơn cả cơ năng có ích.
Hiệu
suất động cơ là
H = Pch/P = Pch/(U.I.cosφ)
= 641,18/(220.5,58.0,7) = 0,746 = 74,6%